भगवान बुद्ध आणि त्यांचा धम्म हे पुस्तक (धम्मग्रंथ) डॉ.आंबेडकर यांनी स्थापन केलेल्या पीपल्स एज्युकेशन सोसायटीच्या सिद्धार्थ महाविद्यालयाने प्रथम १९५७ साली प्रकाशित केली आहे. त्या वेळी सदर संस्थेचे अध्यक्ष न्या. आर.आर भोळे हे होते. खरंतर डॉ.बाबासाहेब आंबेडकरांनी Buddha and His Dhamma या पुस्तकाला Buddha and His Gospel असे नाव अगोदर दिले होते. बहुदा ते नाव त्यांनी नंतर बदलून Buddha and His Dhamma केले. बुद्धा अंड हीस गॉस्पेल या पुस्तकातील ऋणनिर्देशनात सविता आंबेडकर आणि डॉक्टर मालवणकर यांचे एक प्रकारे आभार मानले होते, परंतु सदर आभार मानण्याच्या मजकूर हा न्या. आर.आर भोळे यांना वगळून प्रिंट केला आहे. buddha and his gospel मध्ये बौद्ध धर्माच्या ऱ्हासाची करणे बाबासाहेबानी लिहिली होती परंतु नंतर ती वगळली .
बाबासाहेब आंबेडकरानी लिहिलेले बुद्धा अंड हीस धम्मा एक प्रकारे संकलन केलेले पुस्तक आहे असे ते स्वतःच प्रस्तावनेत स्पष्ट करतात. बौद्धवाग्मयात आहे म्हणजे ते बुध्दांचेच तत्वज्ञान आहे असे मानण्यास बाबासाहेब तयार नव्हते . सदर तत्व मागाहून घुसडले असतील असे ते मानत उदा. चार आर्यसत्ये, बुद्धांच्या गृहत्यागाची करणे इत्यादी .
बाबासाहेबांनी अश्वघोष लिखित "बुद्ध चरित्र" या पुस्तकाचा आधार घेतला आहे त्याच प्रमाणे त्यांनी महासच्चक सूक्त, निदान जातक, आणि धम्मपद यांचादेखील आधार घेतला आहे.
रोहिणी नदीच्या वादाचा संदर्भ आपणास कृष्णाजी अर्जुन केळुस्कर यांच्या अठराशे 1898 साल प्रकाशित झालेल्या "बुद्ध चरित्राचा" आधार घेऊ शकता. त्याचप्रमाणे धम्मचारी विमलकीर्ती यांचे "बाबांचे स्मरण" हे १९८३ सालचे पुस्तक. त्याचप्रमाणे धर्मानंद कोसंबी यांचे "बुद्ध लीलासार संग्रह" १९४०व सुत्तनिपात १९५५.
राहुल सांकृत्यायन लिखित "बुद्धचर्या" १९९५ साली प्रसिद्ध झाले त्याचप्रमाणे" बुद्ध विचार" १९७३.बौद्ध वाग्मयातिल संदर्भासहित टिपणे डॉ. आंबेडकर यांच्या Buddha and His धम्म ग्रंथाचा हिंदी अनुवाद भदन्त आनंद कौसल्यायन यांचे पुस्तक पाहू शकता जे १९६१ प्रसिद्ध झाले.
0 comments: